Formüller
Excel programında hesap makinesi ile yapılması gereken karmaşık işlemler ve formüller kolaylıkla yapılabilir.İşlemler yapmak ve formüller yazmak oldukça basittir.Formül kavramını açıklayacak olursak..
Formüller bir çalışma kitabındaki verileri kullanarak işlem yapan denklemlerdir.Hücre girdilerini birkaç matematiksel işleç ve kuralla donatarak bir çalışma sayfasını güçlü bir hesap makinesine çevirebiliriz.
Temel Bilgiler
- Fonksiyonlar,bağımsız değişken adı verilen belirli değerleri,söz dizimi adı verilen belli bir sırayla kullanarak hesaplamalar yapan önceden tanımlanmış formüllerdir.
- Excel 2007’deki tüm formül ve işlevler eşittir (=) işareti ile başlar. Eşittir işareti Excel 2007’de sonra yazdıklarınızın bir formül olduğunu belirtir. Eğer eşittir işaretini yazmazsanız girdiyi bir metin olarak algılar.
- Kullanıcılar tarafından oluşturulan formüller sadece matematiksel işlemlerin sonuçlarını hesaplayabilirken, işlevler ise matematiksel ve mantıksal öğelerin dâhil olduğu birçok karmaşık yapıya sonuç üretebilme yeteneğine sahiptir.
- Hücre başvurusu çalışma kitabındaki bir hücre yada hücre grubunu tanımlar. Hücre başvurusunu bir formüle yerleştirdiğinizde formül başvuruları hücrelere bağlanır. Formülün sonuç değeri başvurulan hücrelerdeki değerlere bağlıdır ve başvurulan hücrelerdeki değerler değiştirildiğinde otomatik olarak değişir
Formül Girişi
Formüller, aynı çalışma sayfasındaki başka hücrelere, aynı çalışma kitabının başka sayfalarındaki hücrelere veya başka çalışma kitaplarındaki sayfalarda bulunan hücrelere başvurabilir.
Excel'de bir formül her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar ve Excel bu işaret ile hücredeki karakterlerin bir formül olduğunu anlar.Formülün sonucu formülün bulunduğu hücreye yazılır ve yazılan formül, formül çubuğu alanında görüntülenir. Formül bir hücreye direk yazılabileceği gibi işlev sihirbazı kullanılarak da oluşturulabilir. Bunun için hücre seçilir ve formül çubuğuna önce eşittir (=) işareti ardından da formül yazılır.Formül yazarken hücre adreslerini kullanmak her zaman daha pratiktir. Çünkü hücredeki veri değişince formülün sonucu otomatik olarak değişir. Böylece veriler değiştiğinde sürekli formülleri güncellemek gerekmez.Formülün yazma işlemi bittiğinde klavyede Enter tuşuna basılır veya başka bir hücre tıklanır.Bu durumda hücrede sadece formülün sonucu görünür. Formüle ise formül çubuğundan veya formül yazılan hücreye çift tıklayarak ulaşılır.
Formülde hücre adreslerini yazarken; adresleri tek tek yazmak yerine İşlev ekleyerek ilgili hücre veya hücre grupları fare ile seçilerek seçilen hücre adreslerinin formüle eklenmesi sağlanabilir.
Formüller, aynı çalışma sayfasındaki başka hücrelere, aynı çalışma kitabının başka sayfalarındaki hücrelere veya başka çalışma kitaplarındaki sayfalarda bulunan hücrelere başvurabilir.
Excel'de bir formül her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar ve Excel bu işaret ile hücredeki karakterlerin bir formül olduğunu anlar.Formülün sonucu formülün bulunduğu hücreye yazılır ve yazılan formül, formül çubuğu alanında görüntülenir. Formül bir hücreye direk yazılabileceği gibi işlev sihirbazı kullanılarak da oluşturulabilir. Bunun için hücre seçilir ve formül çubuğuna önce eşittir (=) işareti ardından da formül yazılır.Formül yazarken hücre adreslerini kullanmak her zaman daha pratiktir. Çünkü hücredeki veri değişince formülün sonucu otomatik olarak değişir. Böylece veriler değiştiğinde sürekli formülleri güncellemek gerekmez.Formülün yazma işlemi bittiğinde klavyede Enter tuşuna basılır veya başka bir hücre tıklanır.Bu durumda hücrede sadece formülün sonucu görünür. Formüle ise formül çubuğundan veya formül yazılan hücreye çift tıklayarak ulaşılır.
Formülde hücre adreslerini yazarken; adresleri tek tek yazmak yerine İşlev ekleyerek ilgili hücre veya hücre grupları fare ile seçilerek seçilen hücre adreslerinin formüle eklenmesi sağlanabilir.
Burdaki örnekte yukarıda bahsettiğimiz örneklerde hücre adresi ve değerler yazılarak oluşturulmuş formüller vardır.
Tablolarda iki şekilde de yazılmış formüller vardır. Formüller hücre adresi ile yazıldığında, sizinde görebileceğiniz gibi değerler değişse bile formül otomatik olarak güncellenir.
Tablolarda iki şekilde de yazılmış formüller vardır. Formüller hücre adresi ile yazıldığında, sizinde görebileceğiniz gibi değerler değişse bile formül otomatik olarak güncellenir.
Hesaplama Operatörleri
Excel’de hesaplama operatörleri veriler ile hangi işlemlerin yapılacağını belirler. Hesaplama operatörleri, artı (+), eksi (-), çarpma (*) ve bölme (/) simgeleridir. Excel’de bu operatörler kullanılarak dört işlem hesaplamaları yapılabilir.
- Excel bu operatörleri kullanırken, aşağıdaki öncelik kurallarını izler:
- Parantez içindeki ifadeler önce işlenir.
- Parantez dışındaki ifadelerde çarpma, bölme, toplama ve çıkarma şeklinde sıra izlenir.
- Aynı öncelik düzeyindeki işlemler, soldan sağa doğru hesaplanır.
Formül kullanımları aşağıdaki tabloda verilmiştir:
Formülleri Kopyalamak
Excel’de formül kopyalamak, formülleri oluştururken işinizi oldukça kolaylaştırır. Excel’de eğer aşağıya veya yana doğru devam eden bir hesaplama işlemi yapılacaksa, aynı formülü her bir hücre için tekrar yazmak gerekmez. Excel’de formül kopyalamak değer kopyalamaktan oldukça farklıdır. Değerleri kopyalarken hücre içeriği sabit kalır. Formül kopyalarken hücre adresi, kopyalanan hücreler kadar öteleneceği için formül sonucunda çıkan değer de değişecektir.
Örneğin; aşağıdaki tabloda Ocak ve Şubat satışlarının tüm satırlarda toplamını almak için; D2 hücresinde iken =B2+C2 formülü yazılır ve Enter tuşuna basılır. Bu formül sadece Kazak ürünü için toplamı alacaktır. Formülü diğer hücrelere kopyalamak için D2 hücresi seçilir ve sağ tuş kısayol menüsünden Kopyala komutu verilir. Formülün uygulanacağı diğer hücreler seçilip, sağ tuş kısayol menüsünden Yapıştır komutu verilir.
Eğer bir tabloda formüller yerine formülün sonucunda oluşan değerler kopyalanacaksa, sağ tuş kısayol menüsünden Özel Yapıştır seçilir. Formüller yerine değerlerini kopyalamak için Değerler işaretlenir ve Tamam butonuna tıklanır.
Formülleri kopyalamanın diğer bir yolu ise ilk formül yazıldıktan sonra, hücrenin sağ alt köşesindeki doldurma tutamacından kopyalanmak istenen yöne doğru sürüklemektir.
Formülleri kopyalamanın diğer bir yolu ise ilk formül yazıldıktan sonra, hücrenin sağ alt köşesindeki doldurma tutamacından kopyalanmak istenen yöne doğru sürüklemektir.
Formüller ve Fonksiyonlar
Temel Fonksiyonları Kullanmak
Excel’de çok fazla veri ile işlem yapılabilir. Büyük miktarda veriyle işlem yaparken formülleri kullanmak işinizi görebilir fakat çok zaman alır. Örneğin, 200 satırlık bir fiyat tablosunda alt alta 200 rakamı toplamak için =A2+A3+A4… şeklinde bir formül yazmak oldukça uzun sürecektir. Bu gibi durumlarda Excel’de önceden tanımlanmış olan fonksiyonlar kullanılır.
Fonksiyonlar, yaptıkları işlemlere göre sınıflandırılmıştır; metinsel ifadeler ile işlem yapanlar; metinsel fonksiyonlar, karşılaştırma işlemlerinde kullanılanlar; mantıksal fonksiyonlar gibi.
Her fonksiyon aynen formüller gibi mutlaka eşittir (=) işareti ile başlar. Fonksiyon kullanımı =fonksiyonadı (parametreler) şeklindedir.
Excel’de çok fazla veri ile işlem yapılabilir. Büyük miktarda veriyle işlem yaparken formülleri kullanmak işinizi görebilir fakat çok zaman alır. Örneğin, 200 satırlık bir fiyat tablosunda alt alta 200 rakamı toplamak için =A2+A3+A4… şeklinde bir formül yazmak oldukça uzun sürecektir. Bu gibi durumlarda Excel’de önceden tanımlanmış olan fonksiyonlar kullanılır.
Fonksiyonlar, yaptıkları işlemlere göre sınıflandırılmıştır; metinsel ifadeler ile işlem yapanlar; metinsel fonksiyonlar, karşılaştırma işlemlerinde kullanılanlar; mantıksal fonksiyonlar gibi.
Her fonksiyon aynen formüller gibi mutlaka eşittir (=) işareti ile başlar. Fonksiyon kullanımı =fonksiyonadı (parametreler) şeklindedir.
Otomatik Toplam Kullanmak
Toplama Excel’de en sık kullanılan işlemlerden biridir. Bu nedenle Excel’de hızlı bir şekilde toplam alınmasını sağlayan otomatik toplam düğmesi Giriş sekmesinde bulunan Düzenleme grubuna eklenmiştir. Excel’de verilerinizin hemen altına toplam aldırmak istiyorsanız otomatik toplam düğmesini kullanabilirsiniz.
Örneğin, aşağıdaki gibi bir ödeme tablosunda Nisan sütununun altına hızlı bir şekilde toplam almak için;
Nisan sütununun altındaki boş hücre seçilir.
Giriş sekmesinin Düzenleme grubunda bulunan Toplam seçilir. Toplam almak için açılan seçeneklerden Toplam işaretlenir. Formül şekildeki gibi oluşacaktır, bu durumda formülü tamamlamak için Enter tuşuna basılır.
Toplam düğmesi, tıklandığında açılan bir menü içerir. Bu açılan menüden Ortalama, Sayıları Say, En Büyük ve En Küçük işlevleri de seçilebilir. Bu fonksiyonların yaptığı işlevler aşağıdaki gibidir:
Ortalama: Ortalama alır.
Sayıları Say: Sayı adedini bulur.
En Büyük: Belirlenen aralıktaki en büyük değeri verir.
En Küçük: Belirlenen aralıktaki en küçük değeri verir.
Sayıları Say: Sayı adedini bulur.
En Büyük: Belirlenen aralıktaki en büyük değeri verir.
En Küçük: Belirlenen aralıktaki en küçük değeri verir.
Topla Fonksiyonu
Topla fonksiyonu seçilen hücrelerdeki rakamların veya belirtilen rakam dizisinin toplamını alır. Topla fonksiyonunu kullanmadan + operatörü ile formül yazarak toplama işlemi yapılabilir. Fakat çok fazla veri toplanacaksa bu şekilde formül yazarak toplama yapmak çok zor olacaktır. Bununla birlikte Topla düğmesi ile de toplam alınabilir. Ancak Topla düğmesi de verilerin altına toplam alır. Farklı bir alana toplam alınmak isteniyorsa ve fazla veri toplanacaksa Topla fonksiyonunu kullanmak daha iyi olacaktır.
Topla fonksiyonu =Topla(sayı1;sayı2;…) şeklindedir. =Topla yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, formül, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdiyi yazıp parantezi kapatılarak fonksiyon tamamlanır. Topla fonksiyonu Excel’de matematiksel fonksiyonlar grubunda yer alır.
Topla fonksiyonu =Topla(sayı1;sayı2;…) şeklindedir. =Topla yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, formül, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdiyi yazıp parantezi kapatılarak fonksiyon tamamlanır. Topla fonksiyonu Excel’de matematiksel fonksiyonlar grubunda yer alır.
Excel 2007 ile birlikte fonksiyonların otomatik tamamlama özelliği gelmiştir. Yandaki gibi bir fonksiyon yazılmaya başlandığında fonksiyonların bir listesi açılır. Eklenmek istenen fonksiyon ok tuşları ile seçilip, Tab tuşuna basılarak eklenir.
Çarpım Fonksiyonu
Çarpım fonksiyonu, seçilen hücredeki rakamların veya belirtilen hücre aralığının çarpımını alır.
Çarpım fonksiyonu, =Çarpım(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. =Çarpım yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, formül, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdiyi yazıp parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır. Çarpım fonksiyonunda parantez içine 255 farklı girdi yazılabilir. Çarpım fonksiyonu da Topla fonksiyonu gibi matematiksel fonksiyonlar grubunda yer alır.
Örneğin, A2 hücresindeki bir rakamla A3 hücresindeki bir rakamın çarpımını almak için; =Çarpım(A2;A3) fonksiyonu yazılmalıdır.
Çarpım fonksiyonu, seçilen hücredeki rakamların veya belirtilen hücre aralığının çarpımını alır.
Çarpım fonksiyonu, =Çarpım(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. =Çarpım yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, formül, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdiyi yazıp parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır. Çarpım fonksiyonunda parantez içine 255 farklı girdi yazılabilir. Çarpım fonksiyonu da Topla fonksiyonu gibi matematiksel fonksiyonlar grubunda yer alır.
Örneğin, A2 hücresindeki bir rakamla A3 hücresindeki bir rakamın çarpımını almak için; =Çarpım(A2;A3) fonksiyonu yazılmalıdır.
Ortalama Fonksiyonu
Ortalama fonksiyonu belirtilen rakamların veya hücrelerin aritmetik ortalamasını alır. Ortalama fonksiyonu, =Ortalama(Sayı1;Sayı2;…) şeklindendir. Ortalama alınacak hücreye =Ortalama yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır
Ortalama fonksiyonu belirtilen rakamların veya hücrelerin aritmetik ortalamasını alır. Ortalama fonksiyonu, =Ortalama(Sayı1;Sayı2;…) şeklindendir. Ortalama alınacak hücreye =Ortalama yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır
Ortalama fonksiyonunda seçilen aralıktaki boş hücreler ve metinsel değer içeren hücreler dikkate alınmaz. Fakat 0 değeri içeren hücreler ortalamaya katılır.
Mak Fonksiyonu
Mak fonksiyonu belirtilen sayılar veya hücre aralığı içindeki en büyük rakamı bulur. Mak fonksiyonu, =Mak(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. En büyük değerin bulunacağı hücreye =Mak yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır.
Mak fonksiyonu belirtilen sayılar veya hücre aralığı içindeki en büyük rakamı bulur. Mak fonksiyonu, =Mak(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. En büyük değerin bulunacağı hücreye =Mak yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır.
Min Fonksiyonu
Min fonksiyonu belirtilen sayılar veya hücre aralığı içindeki en küçük rakamı bulur. Min fonksiyonu, =Min(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. En küçük değerin bulunacağı hücreye =Min yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır. Min fonksiyonu içine 255 farklı girdi yazılabilir.
Min fonksiyonu belirtilen sayılar veya hücre aralığı içindeki en küçük rakamı bulur. Min fonksiyonu, =Min(Sayı1;Sayı2;…) şeklindedir. En küçük değerin bulunacağı hücreye =Min yazılıp parantez açıldıktan sonra sayı, hücre adresi veya aralıklardan oluşan bir girdi yazılır ve parantezi kapatarak fonksiyon tamamlanır. Min fonksiyonu içine 255 farklı girdi yazılabilir.
Tarih Fonksiyonu
Tarih fonksiyonu gün, ay ve yılı belirterek yeni bir tarih oluşturmak için kullanılır.
Tarih fonksiyonu =Tarih(yıl;ay;gün) şeklindedir. year bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin yılı, Ay bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin ayı ve gün bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin günü yazılır. yıl, ay ve gün bağımsız değişkenleri bir hücreden alınabilir, sabit yazılabilir veya bir formül sonucunda da üretilebilir.
Örneğin, aşağıdaki tabloda; gün, ay ve yıl ayrı ayrı yazılmışsa bunları birleştirip bir tarih oluşturmak için D2 hücresine =TARİH(C2;B2;A2) fonksiyonu yazılmalıdır.
Tarih fonksiyonu gün, ay ve yılı belirterek yeni bir tarih oluşturmak için kullanılır.
Tarih fonksiyonu =Tarih(yıl;ay;gün) şeklindedir. year bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin yılı, Ay bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin ayı ve gün bağımsız değişkenine oluşturulacak tarihin günü yazılır. yıl, ay ve gün bağımsız değişkenleri bir hücreden alınabilir, sabit yazılabilir veya bir formül sonucunda da üretilebilir.
Örneğin, aşağıdaki tabloda; gün, ay ve yıl ayrı ayrı yazılmışsa bunları birleştirip bir tarih oluşturmak için D2 hücresine =TARİH(C2;B2;A2) fonksiyonu yazılmalıdır.
Eğer Fonksiyonu
Eğer fonksiyonu belirtilen koşul doğru ise bir değer, yanlış ise başka bir değer verir. Değerler ve formüller üzerinde koşul veya koşullara bağlı işlemler yapılacaksa Eğer fonksiyonunun kullanılması gerekir.
Eğer fonksiyonu =Eğer(mantıksal_sınama;eğer_doğruysa_değer;eğer_yanlışsa_değer) şeklindedir.
mantıksal_sınama, doğru veya yanlış olarak değerlendirilebilecek herhangi bir değer veya deyimdir. Örneğin; A1=10, mantıksal bir deyimdir. A1 hücresindeki değer 10’a eşitse doğru, 10’a eşit değilse yanlış olarak değerlendirilir. mantıksal_sınama bağımsız değişkeninde değerlendirme yaparken mantıksal operatörler kullanılır.eğer_doğruysa_değer, mantıksal_sınama doğru ise verilen değerdir. Örneğin; mantıksal_sınama bölümünde A1=20 yazıyorsa ve bu değer doğruysa, eğer_doğruysa_değer bölümünde yazan değer görüntülenir.
eğer_yanlışsa_değer, mantıksal_sınama yanlış ise verilen değerdir. Örneğin; mantıksal_sınama bölümünde A1=20 yazıyorsa ve bu değer yanlışsa, eğer_yanlışsa_değer bölümünde yazan değer görüntülenir.
Eğer fonksiyonu belirtilen koşul doğru ise bir değer, yanlış ise başka bir değer verir. Değerler ve formüller üzerinde koşul veya koşullara bağlı işlemler yapılacaksa Eğer fonksiyonunun kullanılması gerekir.
Eğer fonksiyonu =Eğer(mantıksal_sınama;eğer_doğruysa_değer;eğer_yanlışsa_değer) şeklindedir.
mantıksal_sınama, doğru veya yanlış olarak değerlendirilebilecek herhangi bir değer veya deyimdir. Örneğin; A1=10, mantıksal bir deyimdir. A1 hücresindeki değer 10’a eşitse doğru, 10’a eşit değilse yanlış olarak değerlendirilir. mantıksal_sınama bağımsız değişkeninde değerlendirme yaparken mantıksal operatörler kullanılır.eğer_doğruysa_değer, mantıksal_sınama doğru ise verilen değerdir. Örneğin; mantıksal_sınama bölümünde A1=20 yazıyorsa ve bu değer doğruysa, eğer_doğruysa_değer bölümünde yazan değer görüntülenir.
eğer_yanlışsa_değer, mantıksal_sınama yanlış ise verilen değerdir. Örneğin; mantıksal_sınama bölümünde A1=20 yazıyorsa ve bu değer yanlışsa, eğer_yanlışsa_değer bölümünde yazan değer görüntülenir.
Örneğin; yandaki not tablosunda, öğrencinin geçme ya da kalma durumu bulunmaya çalışılsın. Öğrencinin not ortalaması 45 ve üstü ise Durum alanına “Geçti”, 45’in altında ise Durum alanına “Kaldı” değeri yazılsın. Bunun için E2 hücresine =EĞER
(D2>=45;”Geçti”;”Kaldı”) fonksiyonunun yazılması gerekir. Fonksiyon, ortalamanın 45 ve üstü olup olmadığını kontrol eder. Ortalama 45 ve üstü ise Durum alanına “Geçti”, 45 altı ise Durum alanına “Kaldı” değerini yazar.
(D2>=45;”Geçti”;”Kaldı”) fonksiyonunun yazılması gerekir. Fonksiyon, ortalamanın 45 ve üstü olup olmadığını kontrol eder. Ortalama 45 ve üstü ise Durum alanına “Geçti”, 45 altı ise Durum alanına “Kaldı” değerini yazar.
EĞER FONKSİYONUYLA İLGİLİ KAYNAĞA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN
http://www.excel.gen.tr/islevler_mantiksal_eger.asp FORMÜL VE FONKSİYONLARIN TANIMIYLA İLGİLİ KAYNAĞA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN. http://www.seyretogren.com/video/excel-2007-bolum-4-formul-ve-islev-nedir.html FONKSİYONLAR İLE İLGİLİ KAYNAĞA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN. http://www.seyretogren.com/video/excel-2007-bolum-5-istatistik-fonksiyonlar.html |
|